Maak het gemakkelijk

‘Gedoe is taboe.’ In alle mobiliteitsprojecten klinkt dezelfde aanbeveling door: ‘Maak het de gebruiker gemakkelijk’. Maar hoe doe je dat? Bevindingen en praktijkervaringen uit Beter Benutten.

• Hoe kleiner de gedragsverandering, hoe meer mensen meedoen en een andere keuze maken.

Er zijn legio mogelijkheden om dit in de praktijk toe te passen. Zo is twee keer in de week gaan fietsen een veel kleinere stap dan elke dag fietsen. In de praktijk blijkt het ook een kleinere stap te zijn om op een andere tijd te gaan reizen dan een ander vervoermiddel te nemen. Je kunt een grote stap ook opknippen in een aantal kleinere stappen. Dit is bijvoorbeeld gebeurd bij Maastricht Bereikbaar, waar is gestart met een korte en overzichtelijke probeeractie.

• Hoe makkelijker het is om mee te doen met een project, hoe sneller mensen overstappen.

Afhakers zijn: ingewikkelde regelingen, veel voorwaarden, het inbouwen van een kastje in de auto. Zelfs het opzoeken van informatie op internet is soms al te veel gedoe.

• Neem mogelijke weerstanden weg.

Neem voorafgaand aan een nieuw project het mobiliteitsbeleid onder de loep. Wie een riante autokilometervergoeding kwijtraakt en als fietser niet of nauwelijks een vergoeding krijgt, is niet snel geneigd zijn reisgedrag te veranderen.

• Maak randvoorwaarden zo aantrekkelijk mogelijk. 

Zorg voor basisfaciliteiten als deugdelijke fietsenstallingen en douches op het werk. De overheid kan het overstappers gemakkelijk maken met veilige en snelle fietsroutes en goede OV-haltes. 

• Nudging: maak de gewenste keuze vanzelfsprekend.

Bij nudging gaat het om een ongemerkt ‘duwtje geven in de juiste richting’. De omgeving wordt zo ingericht dat mensen automatisch de gewenste keuze maken. Het klassieke voorbeeld is Holle Bolle Gijs in de Efteling die ‘dank u wel’ zegt als iemand afval in zijn mond stopt. Maar ook groene voetstappen op het trottoir richting een prullenbak, of naast een roltrap de ‘gewone trap’ het uiterlijk geven van een atletiekbaan of een piano zijn voorbeelden van nudging. (In de eerste fase van Beter Benutten is nudging nog niet toegepast.)

‘Leuker kunnen we het niet maken, wel gemakkelijker’ (Slogan van de Belastingdienst)

Praktijkvoorbeelden 

Rij 2op5 zet in op een kleine verandering

Rij2op5 is een platform dat met én door bedrijven, fietsen naar het werk stimuleert. Hier wordt bewust het principe ‘Maak het deelnemers gemakkelijk met een kleine stap’ gehanteerd. Deelnemers hoeven niet alle dagen te gaan fietsen, maar worden uitgedaagd om twee dagen op de fiets naar hun werk te gaan en de auto te laten staan. Ze bepalen zelf welke dagen dat zijn. In diverse regio’s, onder andere in Leeuwarden en in Midden-Nederland, werd deze aanpak een succes.

Park & Bike neemt hobbels weg

Op het platteland is de afstand naar het werk vaak te groot om te fietsen en is het OV vaak niet van-deur-tot-deur geregeld. De regio Leeuwarden nam hobbels weg met Park & Bike-voorzieningen. Net buiten Leeuwarden waar de files ontstaan zijn parkeerplaatsen gemaakt met fietskluizen voor e-bikes. Zo kunnen forenzen moeiteloos overstappen van de auto op de e-bike. Bedrijven huren een fietskluis voor medewerkers en leveren daar vaak een e-bike bij. In ieder geval is zo ook het risico dat je e-bike gestolen wordt zo geminimaliseerd.